Ρεμπέτες και ρεμπέτικο τραγούδι

Στα ρεμπέτικα τραγούδια εντυπώνονται όψεις μιας κρίσιμης ιστορικό κοινωνικής διαδικασίας, στους ρυθμούς και τα λόγια τους αναγνωρίζουν εμπειρίες, και γι' αυτό τα εντάσσουν στην καθημερινότητά τους, άτομα και συλλογικότητες που έζησαν και δημιούργησαν τον καθ' ημάς αιώνα της πόλης.

Ακόμα και σήμερα, οι απόηχοι του ρεμπέτικου ή οι σύγχρονες εκδοχές του, λόγια και σύμβολα μιας «άλλης» εποχής, παράγοντας σημασίες και νοηματοδοτώντας εμπειρίες, εγκαταστάθηκαν πλέον στην καθημερινότητά μας. Έτσι, το ρεμπέτικο της άλλης εποχής, για το οποίο μιλάμε σήμερα, είναι, κατά μία έννοια, εδώ. Αν πούμε ότι το ρεμπέτικο συνεχίζει μια μουσική παράδοση, τότε λέμε τη μισή αλήθεια - κατασκευάζουμε ένα σχεδόν ολόκληρο ψέμα.

Η παραγωγή των ρεμπέτικων τραγουδιών αντιπροσωπεύει - σχεδόν προκύπτει από - τις ασυνέχειες της κοινωνικής οργάνωσης, μνημονεύει κοινωνικά ρήγματα, σημαίνει κοινωνικούς αποκλεισμούς, την εποχή που οι εργάτες δεν είχαν πατρίδα και τους ρεμπέτες δεν τους ήθελε καμία πατρίδα. Το ρεμπέτικο εκφράζει τις απωθημένες αυτές εμπειρίες, τις σιωπηλές μέσα στην ιστορία διαδικασίες που πάνε μαζί με την πρόοδο και την παραγωγή νέων κυριάρχων, την εποχή και την εξουσία της πόλης.

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ - Εισαγωγή

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΤΖΑΚΗΣ - Ο «κόσμος της μαγκιάς»: παραστάσεις του καλού άντρα στο χώρο των ρεμπετών

ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ - Από το «σπίτι» στο «δρόμο»: μια προσέγγιση των δομών χώρου / χρόνου στο ρεμπέτικο τραγούδι

ΘΑΛΕΙΑ ΣΠΥΡΙΔΑΚΗ - Η γυναίκα στα μάτια των ανδρών

ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ - Παραστάσεις του θανάτου στα ρεμπέτικα τραγούδια

ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΙΜΑΚΗΣ - «Καταγώγια ακμάζοντα»: μάγκες και ρεμπέτικα στα χαμαιτυπεία του Λάκκου

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΡΗΣ - Ρεμπέτες και ρεμπέτικο τραγούδι στο θέατρο σκιών

ΕΛΕΝΗ ΑΝΔΡΙΑΚΑΙΝΑ - Η διαμάχη για το ρεμπέτικο: η ελληνικότητα ως ισορροπία Λόγου - Πάθους

ΠΑΝΑΓΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ - Οι έγκλειστοι κομμουνιστές και το ρεμπέτικο τραγούδι: μια άσκηση ελευθερίας

ΣΤΑΘΗΣ ΔΑΜΙΑΝΑΚΟΣ - Επίμετρο